Het oorspronkelijke Palestina (Israël bestond toen nog niet) behoorde aan de Palestijnen. Een deel van de Palestijnen was Joods. Dus niet-Joodse en Joodse Palestijnen woonden in dat Palestina bij elkaar.
Hoe is de tweespalt tussen Joden en Palestijnen dan ooit ontstaan?
Het hypocriete Israël is hier debet aan vanwege haar kolonisatie van Palestijnse gebieden in de loop der tijden na afspraken over definitieve herverdeling.
Maar óók de Britten kunnen hieromtrent hun hand in eigen boezem steken vanuit hun participatie hierin in het verleden…
Jammer dat alleen de Westerse kijk wordt belicht momenteel, en Israël het zogenaamde slachtoffer is. Maar er is zoveel dáárvoor ellende veroorzaakt dóór Israël ten koste van de Palestijnen!
Kortom: Israël is de boosdoener! Geef de Palestijnen gewoon hun land terug!!!
Een eigen staat voor de Joden. Het moest de oplossing zijn voor het antisemitisme en geweld waar Joden in Europa mee te maken hadden, aan het eind van de negentiende eeuw. Maar in de nieuwe staat Israël die uiteindelijk in het Midden-Oosten zou verrijzen, is van vrede nooit sprake geweest. Hoe komt dat?
De Joodse staat is een idee van Theodor Herzl
De Joodse staat was een idee van de Joods-Oostenrijkse activist en journalist Theodor Herzl (1860-1904). Het was volgens hem de enige oplossing voor de moeilijke positie van de Joden in Europa. In een eigen staat zouden Joden niet langer in de minderheid zijn en niet langer worden geminacht. Die nieuwe staat moest volgens hem verrijzen in Palestina.
Palestina heette eerst geen Israël
Daar, in het Midden-Oosten, lagen de wortels van het Jodendom. De meerderheid van de Joden was er lang geleden door de Romeinen verdreven. Toch was er altijd een kleine groep blijven wonen: een deel van de Palestijnen was Joods. Als het aan Herzl lag, zouden er spoedig meer Joden wonen. Het nieuwe thuisland Palestina heette toen overigens nog geen Israël.
De Britten beloofden Joden te huisvesten in Palestina
Herzls ideeën sloegen aan bij de Europese Joden. Het Verenigd Koninkrijk maakte daar tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruik van. In een poging de Joden aan geallieerde zijde te binden, beloofden de Britten in 1917 er alles voor te doen om in Palestina ‘een nationaal tehuis voor het Joodse volk’ te vestigen. Toen de Britten na de oorlog het gezag over Palestina kregen, konden ze hun belofte waarmaken.
‘De Palestijnen waren niet de baas in hun eigen land, dat waren de Britten’
Joodse kolonisten kochten grond van Palestijnse landeigenaren
‘Onder de vleugels van de Britten gingen Joodse kolonisten aan de slag om via organisaties als het Joods Nationaal Fonds grond op te kopen van Palestijnse landeigenaren’, vertelt Paul Aarts, docent internationale betrekkingen aan de Universiteit van Amsterdam.
Er vestigden zich steeds meer Joodse kolonisten in Palestina. Onder de Palestijnen groeide het verzet tegen de kolonisatie. Aarts: ‘Ze waren niet de baas in hun eigen land, dat waren de Britten. En ze zagen met lede ogen aan dat steeds meer grond, al dan niet legaal, door Joodse kolonisten werd ingenomen.’ Ze waren bang voor hun eigen positie in het land. Dit leidde in de jaren twintig al tot gewelddadige botsingen.
De Palestijnen komen in 1936 in opstand
Toen Adolf Hitler in 1933 in Duitsland aan de macht kwam, groeide het aantal Joodse kolonisten nog verder en daarmee ook de weerstand van de Palestijnen. In 1936 kwam het tot een uitbarsting. De Palestijnen kwamen in opstand tegen het Britse bestuur en de Joodse kolonisatie. Ze vielen Joodse en Britse doelen aan zoals spoorlijnen, treinen en Joodse nederzettingen. Na drie jaar wisten de Britten de opstand te bedwingen, maar de onvrede bleef.
Palestina wordt in 1947 opgedeeld door de Verenigde Naties
Ook in de jaren erna wisten de Britten de onrust niet te sussen. Daarom wilden ze het gezag over Palestina overdragen aan de Verenigde Naties. Die kwamen in 1947 met een oplossing: het grondgebied zou worden verdeeld. Er zou zowel een Israëlisch als een Palestijns gebied komen. Wie wat kreeg, hing af van het aantal inwoners. Plaatsen waar voornamelijk Joden woonden, zouden Joods gebied worden. En gebieden waar Palestijnen de meerderheid vormden, zouden Palestijns worden.
Onenigheid over de verdeling tussen Israël en Palestina
In Palestina woonden op dat moment meer Palestijnen dan Joden. Toch kregen de Joden met het oog op toekomstige kolonisten een groter territorium toebedeeld dan de Palestijnen. De Joden accepteerden dit verdelingsplan, de Palestijnen niet. Waarom niet, daarover bestaan verschillende ideeën.
‘Ze vonden het een oneerlijke verdeling van het grondgebied’, meent Aarts. Volgens het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) stond de Palestijnen het hele idee van een Joodse staat niet aan en wilden ze het hele grondgebied voor zichzelf behouden.
Arabische landen vallen het grondgebied binnen
De Joden lieten hun droom van een eigen staat niet afpakken door de Palestijnse afwijzing. Toen de Britten zich op 15 mei 1948 officieel terugtrokken, riep Israël zichzelf uit tot onafhankelijke staat. Daar ging het echt mis. Aarts: ‘Dat lieten de omringende Arabische landen niet over hun kant gaan.’ De volgende dag vielen Arabische troepen de zelfbenoemde staat binnen, ze wilden Palestina bevrijden.
Palestijnen vluchten naar de Gazastrook en Westelijke Jordaanoever
De strijd verliep desastreus voor de Arabieren. Israël kreeg een groter gebied onder controle dan hen in het VN-verdelingsplan was toebedeeld. Ruim 700.000 Palestijnen vluchtten het oorlogsgebied naar de omringende landen, naar de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever. Aarts: ‘De Israëliërs noemen deze oorlog de onafhankelijkheidsoorlog. De Palestijnen noemen diezelfde oorlog Nakba, wat ‘ramp’ betekent.’
Zesdaagse Oorlog tegen Egypte, Jordanië en Syrië
In 1949 werd de strijd gestaakt. Maar er werd geen vrede gesloten. De onrust bleef. De Arabische landen erkenden de staat Israël niet. Een paar keer werden de wapens opnieuw opgepakt, maar dat bracht allemaal weinig verandering in de situatie.
Tot 5 juni 1967, toen Israël zes dagen tegen Egypte, Jordanië en Syrië streed. Die Zesdaagse Oorlog verliep volgens Aarts opnieuw desastreus voor de Arabieren.
Gebied wordt bezet
Op 10 juni 1967 had Israël zijn territorium nog verder uitgebreid. Het Israëlische leger bezette de Gazastrook en de westelijke oever van de Jordaan, waar voornamelijk Palestijnen woonden en de Golanhoogte in Syrië. Behalve de Gazastrook zijn deze gebieden nog altijd bezet.
Ze staan nog steeds onder militaire controle. Later braken opnieuw oorlogen uit, zoals de Oktoberoorlog in 1973. ‘Maar die hebben allemaal niet veel veranderd aan de bezettingssituatie’, zegt Aarts.
‘Als reactie op de nederzettingen braken ongeregeldheden en gevechten uit’
Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever
Tot woede van de Palestijnen begon Israël vanaf eind jaren zestig in de bezette gebieden Joodse nederzettingen te bouwen. Vooral op de Westelijke Jordaanoever verrezen veel Israëlische dorpen en steden.
Er wonen vaak zeer religieuze kolonisten die vinden dat Israël recht heeft op de Westoever omdat dat in de Bijbel staat. Als reactie op de bezetting en de bouw van nederzettingen braken regelmatig ongeregeldheden en gevechten uit. Ook pleegden Palestijnen aanslagen op Israëlische doelen en burgers.
Palestijns nationalisme wakkert verder aan
Onderhandelingen over een oplossing strandden voortdurend. Het Palestijns nationalisme, dat onder het Britse gezag ontstond, werd na de oorlog van 1948 verder aangewakkerd. De Palestijnen wilden ook een eigen staat. Daarom verenigden verschillende Palestijnse militaire en politieke groepen zich in 1964 tot de overkoepelende Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO).
De Oslo-akkoorden
Het oorspronkelijke doel was het bevrijden van heel Palestina. Israël wilde niet met de ‘terroristische organisatie’ PLO onderhandelen, de PLO weigerde Israël te erkennen. Israël beschouwde de Palestijnen niet als een onafhankelijke partij in het conflict, en ontkende daarmee hun recht op een eigen staat.
Dit veranderde iets in 1993. In de Oslo-akkoorden erkenden beide partijen elkaar voor het eerst. Israël zou zich uit delen van de Palestijnse gebieden terugtrekken en de zeggenschap aan de Palestijnen overlaten. De Palestijnen zouden afstand doen van geweld en terreur.
Aantal nederzettingen groeit en geweld stopt niet
Verdere onderhandelingen over gevoelige kwesties zouden later volgen, onder meer over de vraag waar de grenzen moeten komen, en wat er met de hoofdstad Jeruzalem en de Israëlische nederzettingen moet gebeuren.
Na verloop van tijd bleek dat er van het historische vredesakkoord niets terechtkwam. Van serieus Palestijnse zelfbestuur was geen sprake en het aantal nederzettingen bleef groeien. Ook de geweldsuitbarstingen stopten niet.
Vrede tussen Israël en Palestina lijkt nog ver weg
Ook latere vredesvoorstellen blijven steeds steken op deze en andere heikele punten. Pas als beide partijen het daarover eens worden, zal er wellicht vrede worden gesloten. Maar zo ver is het nog lang niet. Al was het maar omdat zowel de Palestijnen als de Israëliërs het ook onderling niet altijd eens zijn.
Aarts: ‘De meeste Palestijnen nemen bijvoorbeeld genoegen met een Palestijnse staat in de Gazastrook en de Westoever. Slechts een kleine minderheid van de Palestijnen wil nog steeds het hele gebied voor henzelf hebben.’
Kunnen Joden en Palestijnen samenleven in één staat?
Een andere oplossing in plaats van twee onafhankelijke staten, is dat het hele gebied één staat wordt voor Joden én Palestijnen met gelijke rechten. Dat leidt onherroepelijk tot het eind van het Joodse karakter van de staat Israël: er wonen nu eenmaal meer Palestijnen. Dat zullen veel Joden niet toestaan, want daar was het ze juist om begonnen.
Tweestatenoplossing lijkt een gepasseerd station
Volgens een groeiend aantal betrokkenen en vooral buitenstaanders is door de vestiging van steeds meer Joodse kolonisten op de Westoever al sprake van die ene staat. Volgens hen is een tweestatenoplossing een gepasseerd station. Of dat een positieve of negatieve ontwikkeling is, hangt af van aan wie je het vraagt.
Het conflict tussen Israël en de Palestijnen in het kort (1)
Het is ingewikkelde kost, het Israëlisch-Palestijns conflict. Maar heel in het kort ontstond de kwestie zo: een Joods-Oostenrijkse activist zag een eigen Joodse staat als oplossing voor de moeilijke positie van Joden in Europa. Die staat moest verrijzen in Palestina. Het idee sloeg aan. Na de Eerste Wereldoorlog kregen de Britten het gezag over Palestina. Onder de vleugels van de Britten vestigden steeds meer Joden zich in Palestina. Dat leidde tot verzet onder de Palestijnen, en uiteindelijk tot een opstand.
Het conflict in Israël en de Palestijnen het kort (2)
In 1947 kwamen de Verenigde Naties tot een plan voor de verdeling van Palestina. De Joden accepteerden dit plan, de Palestijnen niet. Omringende Arabische landen vielen Palestina binnen, maar na deze strijd kreeg Israël een groter gebied onder controle dan hen in het VN-verdelingsplan was toebedeeld. Daarna volgden nog enkele oorlogen. Het conflict speelt nog altijd.
7 Oktober, 2023
Groet, Kees
Stanislaus 1965-1970 